Nhà nước cần định khung giá đất

Phát biểu khai mạc hội nghị, Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi cho biết, sau gần 10 năm tổ chức thi hành Luật Đất đai năm 2013, công tác quản lý đất đai nói chung và tài chính đất đai nói riêng đã đạt được những kết quả quan trọng, tạo lập hành lang pháp lý tương đối đồng bộ, chặt chẽ cho việc huy động, khai thác, sử dụng nguồn lực đất đai hợp lý, tiết kiệm và có hiệu quả.

Cần đồng bộ chính sách thuế và tài chính về đất đai.

“Trong đó, chính sách tài chính trong lĩnh vực đất đai từng bước được hoàn thiện, là cơ sở để huy động các khoản thu vào ngân sách nhà nước. Số thu từ đất đai giai đoạn từ năm 2013 - 2020 trung bình khoảng gần 160.000 tỷ đồng/năm, chiếm trung bình khoảng hơn 15% tổng thu ngân sách nhà nước”, Thứ trưởng Nguyễn Đức Chi cho hay.

Bên cạnh đó, chính sách ưu đãi về thuế, miễn giảm tiền sử dụng đất, tiền thuê đất đã góp phần quan trọng thu hút đầu tư, đặc biệt là ở vùng sâu, vùng xa, vùng kinh tế - xã hội khó khăn. Chính sách đất đai về nhà ở xã hội đạt được một số kết quả quan trọng. Khung giá đất và bảng giá đất được xây dựng theo quy định, có tính đến giá đất phổ biến trên thị trường.

Tuy nhiên, theo Thứ trưởng Nguyễn Đức Chi, mặc dù đạt được những kết quả quan trọng nhưng sau thời gian gần 10 năm thi hành, các quy định tại Luật Đất đai năm 2013, trong đó có các quy định về tài chính đất đai chưa theo kịp sự thay đổi nhanh chóng của thực tiễn. Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 16/6/2021 của Ban Chấp hành Trung ương đã chỉ ra một số hạn chế như: Chính sách tài chính trong lĩnh vực đất đai chưa thực sự khuyến khích sử dụng đất tiết kiệm, hiệu quả, bền vững; chưa hạn chế được tình trạng lãng phí và vi phạm pháp luật về đất đai; cơ cấu nguồn thu từ đất chưa bền vững. Các phương pháp định giá, đấu giá quyền sử dụng đất còn bất cập, chưa phù hợp với thực tế. Giá đất được xác định thường thấp hơn nhiều so với giá đất trên thị trường...

Góp ý từ thực tiễn địa phương, ông Lê Trọng Yên, Phó Chủ tịch UBND tỉnh tỉnh Đắk Nông cho biết, trên địa bàn tỉnh, tổng thu ngân sách nhà nước về đất năm qua đạt 689 tỷ đồng, chiếm 20% tổng thu ngân sách của tỉnh. Tuy nhiên, qua thực hiện xuất hiện nhiều vướng mắc, như xác định giá đất, bảng giá đất…

Ông Lê Trọng Yên cho rằng, việc xác định giá đất khi điều chỉnh quy hoạch chi tiết khó thực hiện trong thực thực tế, vì khó đánh giá tính tăng giảm của điều chỉnh quy hoạch. Ông đề xuất cần xây dựng bảng giá đất theo vùng, theo vị trí, tùy thuộc từng tuyến đường đến từng thửa đất. Ngoài ra, giá đất tính tiền sử dụng đất cũng cần phân định rõ ràng trong hạn mức và ngoài hạn mức.

Đến từ Sở Tài chính (Bà Rịa - Vũng Tàu), ông Ngô Phước Thành cho rằng, hiện nay, giao tiền sử dụng đất cho một loạt các đơn vị, cả đơn vị tự chủ tài chính và chưa tự chủ tài chính. Tuy nhiên, trong Nghị định số 60/2021/NĐ-CP quy định thành 4 nhóm chứ không phải 2 nhóm, do đó cần quy định thống nhất giữa Dự thảo Luật và nghị định hiện hành.

Ngoài ra, có ý kiến quan tâm đến chính sách thuế về đất đai. Hiện các vấn đề liên quan đến thuế và các khoản thu từ đất đai liên quan đến 3 văn bản khác nhau đó là Luật Đất đai, các luật thuế là Luật Ngân sách nhà nước. Do đó, đề nghị cần quy định đồng bộ về chính sách thuế và tài chính đất đai để thuận lợi hơn trong quá trình thực hiện…

Tham luận về giá đất, ông Phạm Đình Cường, nguyên Cục trưởng Cục Quản lý công sản, Bộ Tài chính cho rằng, về giá đất, theo nguyên tắc Nghị quyết 18-NQ/TW là theo nguyên tắc thị trường, nhưng chúng ta đưa ra nhận định, bảng giá đất quá thấp.

“Dường như chúng ta có cảm giác, việc thực hiện đưa ra Luật Đất đai mới và các văn bản hướng dẫn nhằm mục đích đẩy giá đất lên, vì chúng ta đưa ra nhận định giá đất hiện quá thấp so với thị trường. Tuy nhiên, cần phải phân tích kỹ, thị trường là ai, là người sở hữu quỹ hàng hóa lớn nhất, thì người đó quyết định thị trường. Hiện nay, Nhà nước là đại diện chủ sở hữu đất công, mà đất công là phần lớn, do đó, cần phải có tác động ngược lại, nghĩa là Nhà nước quyết định giá để thị trường quay xung quanh giá Nhà nước quyết định, chứ không phải đẩy giá của Nhà nước lên cao”, ông Cường nhận xét.

Bởi theo vị chuyên gia này, nếu như tiếp tục xu hướng đẩy giá đất lên thì sẽ gây rất nhiều hệ lụy, giá đất đền bù lên, thị trường bất động sản lúc thì sốt lúc thì đóng băng, điều tiết của Nhà nước thì thấp. Do đó, lần này việc xây dựng bảng giá đất để tất cả các giao dịch về đất xoay xung quanh Bảng giá đất.

Hà An